Μετά την ανακοίνωση του Switch, το Wii U μπήκε για τα καλά στον τάφο.
Πώς οδηγηθήκαμε όμως μέχρι αυτή την τραγική, αλλά πολύ προβλέψιμη, κατάληξη;
Πριν συνεχίσετε να διαβάζετε τα παρακάτω, καλό θα είναι να αφήσετε τη λατρεία σας και οποιαδήποτε συναισθήματα για την κονσόλα εδώ. Αν έχετε μια ανθυγιεινή σχέση έρωτα με το κουφάρι της πιο αποτυχημένης οικιακής κονσόλας της Nintendo, τα παρακάτω σίγουρα θα σας εξοργίσουν. Αν πάλι έχετε το πνευματικό σθένος να ξεπεράσετε τα πάθη σας ή αν απλά θέλετε να δείτε δυο-τρία πράγματα από μια σκοπιά που διαφέρει από τα mainstream gaming media, τότε συνεχίστε το διάβασμα!
Πώς ήρθε η ιδέα για αυτό το editorial;
Πριν λίγες μέρες, ίσως είδατε πως στο Nintendo Next Club αναρτήθηκε το παρακάτω βίντεο. Όσοι δεν το έχετε δει, πρόκειται για μια απολογητική σχετικά με την κονσόλα. Το ευτύχημα ήταν πως υπήρξε αρκετή συζήτηση σχετικά με το περιεχόμενο. Αυτό συνέβη γιατί πολλοί κατάλαβαν πως ο κύριος στο παρακάτω βίντεο μιλούσε με ξεκάθαρη προκατάληψη υπέρ της κονσόλας. Κρατήστε το αυτό στο νου σας γιατί ο δημιουργός του θα επαναλάβει ξανά και ξανά πως είναι αντικειμενικός, ωστόσο στο τέλος θα αποκαλύψει την αλήθεια.
Αν πάλι δεν παρακολουθήσατε το βίντεο, δεν υπάρχει πρόβλημα! Στη συνέχεια, θα αναλύσουμε τους λόγους της τραγικής κατάληξης του Wii U και θα δούμε πόσα λάθη θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Πάμε λοιπόν!
Ήταν το Wii U μια ολοκληρωτική αποτυχία;
Αν θέλουμε να απαντήσουμε μονολεκτικά, τότε ναι. Ήταν. Το ένα και μόνο μέτρο με το οποίο μπορεί να υπολογίσει κανείς την επιτυχία ή αποτυχία ενός προϊόντος είναι οι επιδόσεις του στην αγορά. Ο στίβος της ελεύθερης αγοράς είναι ο μόνος τελικός κριτής για μια εταιρεία. Μπορείτε να συμφωνήσετε ή να διαφωνήσετε με το παραπάνω πόρισμα, παραμένει ωστόσο αληθές. Άσχετα με το πόσο μας άρεσε κάτι, άσχετα με το πόσο καταπληκτικό το θεωρούμε προσωπικά, στο τέλος σημασία έχουν οι αριθμοί. Και οι αριθμοί ποτέ δε λένε ψέματα.
Για να σχολιάσω τους πρώτους ισχυρισμούς του βίντεο που προηγήθηκε, θα πω απλά τα εξής: Το Wii U δεν ήταν ούτε πρωτότυπη, αλλά ούτε προοδευτική ιδέα από τη Nintendo. Αν δεν είχε κυκλοφορήσει, δε θα είχαμε χάσει τίποτα αξιόλογο στον κόσμο του gaming. Θα έλεγα μάλιστα πως, ακόμη και τα καλά παιχνίδια του, θα ωριμάσουν σαν το γάλα, απλά και μόνο επειδή είναι στο Wii U. Και φυσικά, η κονσόλα ήταν σχεδόν ό,τι χειρότερο έχει κάνει η Nintendo, μαζί με το Virtual Boy και τη συνεργασία της με τη Philips.
Dead on arrival
Παρόλα τα όσα πιστεύουν ίσως κάποιοι fanboys, το μέλλον της κονσόλας ήταν προδιαγεγραμμένο από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε. Όσοι ήσασταν παρόντες στο πάλαι ποτέ forum του Nintendo.gr θα θυμάστε πως από τότε ήμουν απαισιόδοξος. Οι σχετικά υψηλές πωλήσεις που έκανε στις αρχές ήταν κάτι το αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς την εορταστική περίοδο που κυκλοφόρησε η κονσόλα, και την νοοτροπία του όχλου αλλά και την ευαισθησία στο viral marketing hype που παρουσιάζουν όλοι ανεξαιρέτως οι αυτοαποκαλούμενοι “hardcore gamers”. Την περασμένη εβδομάδα η Nintendo, στην παρουσίαση των οικονομικών της, είπε πως στόχος δεν είναι να πουλήσει προϊόντα στις γιορτές, αλλά να συνεχίσει να πουλάει και μετά. Τότε μόνο θα φανεί η δύναμη που έχουν τα παιχνίδια της.
Στην περίπτωση του Wii U, προφανώς, κάτι τέτοιο δε συνέβη. Με το πέρας των εορτών των Χριστουγέννων και το τέλος της περιόδου του μέλιτος, όταν η αδρεναλίνη του hype τελείωσε… το ενδιαφέρον για την κονσόλα σχεδόν έσβησε. Στο τέλος, το Wii U κατάφερε να ξεπεράσει τον πάτο του GameCube, που είχε απέναντί του το ασταμάτητο PlayStation 2…
Γιατί όμως;
Πολλοί λόγοι μπορούν να δικαιολογήσουν αυτή την κατάληξη. Η πιο συχνή δικαιολογία είναι το γεγονός πως η Nintendo “μπέρδεψε” τους καταναλωτές, που νόμιζαν πως το Wii U ήταν ένα add-on για το αρχικό Wii. Αυτό ίσως ισχύει, μέχρι ενός σημείου, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος. Φυσικά, δε σημαίνει πως το marketing δεν έπαιξε κανένα ρόλο. Τουναντίον. Το πρόβλημα με το Wii U ήταν πως στα διαφημιστικά του δεν υπήρχε κόσμος που να φαίνεται πως διασκεδάζει με τα παιχνίδια της κονσόλας. Δε βλέπαμε κάτι που να θέλουμε να παίξουμε. Το marketing εστίαζε σε άλλα, ανούσια χαρακτηριστικά και το κύριο “selling point” της κονσόλας, σύμφωνα πάντα με τη Nintendo, έδινε ένα πολύ λάθος μήνυμα.
Η Nintendo ευαγγελιζόταν πως δε χρειάζεται πλέον να γίνεται κατάληψη στην τηλεόραση για το gaming. Θα μπορούμε πλέον να παίζουμε στο χειριστήριο, ενώ κάποιος παρακολουθεί κάτι άλλο στην τηλεόραση. Πού είναι το πρόβλημα; Οτι τελικά το μήνυμα της κονσόλας είναι το εξής:
Η κονσόλα μας είναι μια αποτυχία. Δε θα βρείτε εδώ παιχνίδια που θα κάνουν όλο το σπίτι να ξεχάσει την τηλεόραση. Μπορείτε λοιπόν να παίζετε σαν loser μόνος σας σε μια γωνιά, όσο οι cool τύποι διασκεδάζουν όλοι μαζί στην τηλεόραση.
Η Nintendo λοιπόν επέτρεψε να σχηματιστεί μια αρνητική εικόνα για το Wii U και δεν προσπάθησε να την αποκρούσει αποτελεσματικά. Ειδικά ο πρώτος χρόνο κυκλοφορίας μιας κονσόλας είναι σημαντικότατος, γιατί μετά από το δωδεκάμηνο η φήμη μιας κονσόλας παγιώνεται στις συνειδήσεις του κοινού. Κi έτσι, το Wii U έμεινε με την εικόνα της κονσόλας για τους losers. Ένα το κρατούμενο. Να το θυμάστε γιατί έχει σημασία και θα το χρειαστούμε παρακάτω.
Ο πραγματικός λόγος της αποτυχίας.
Ο νούμερο ένα λόγος που μια κονσόλα αποτυχαίνει είναι τα παιχνίδια. Αυτό ίσχυε και θα ισχύει στον αιώνα των αιώνων. Ο μακαρίτης ο Iwata είχε πει πως για τον Yamauchi:
Το υλισμικό είναι απλά ένα κουτί που αναγκάζεται να αγοράσει ο κόσμος για να παίξει τα παιχνίδια.
Όταν λοιπόν ψάχνουμε τους λόγους για τους οποίους πέτυχε ή απέτυχε μια κονσόλα, κοιτάμε πρώτα από όλα τα παιχνίδια! Το Wii U κυκλοφόρησε με το… Nintendo Land. Μια σάχλα που έπεισε όποιον το έβλεπε πως δεν υπάρχει λόγος να αγοράσει την κονσόλα. Ακόμη και τα παιχνίδια που κυκλοφόρησαν αργότερα δεν κατάφεραν να πείσουν τον κόσμο. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η κονσόλα δεν είχε καλά παιχνίδια; Αντιθέτως! Φυσικά και είχε μερικά καλά παιχνίδια. Και μερικά καταπληκτικά παιχνίδια! Δεν είχε όμως system-sellers. Και εδώ κρύβεται ένα μυστικό. Τα first-party games υπάρχουν για να σπρώχνουν την κονσόλα.
1st party games και Wii U
Ποιο ήταν το παιχνίδι που θα πουλούσε το Wii U; O Miyamoto πίστευε πως το Pikmin 3 θα το κατάφερνε αυτό. Όσοι μπορούσαν να δουν την πραγματικότητα, ήξεραν πως ο Miyamoto πλανά το πλάνην οικτράν. Ο Iwata από τη μεριά του πίστευε πως το Super Mario 3D World θα ήταν αυτό που θα έσωζε την κονσόλα. Δυστυχώς για τον ίδιο, υπερτίμησε κατά πολύ τη δύναμη του τίτλου στην αγορά.
Δυστυχώς, η Nintendo εκείνο τον καιρό ήταν πολύ πιο απασχολημένη με το να προωθεί όλες τις υπόλοιπες, δευτερεύουσες και άχρηστες λειτουργίες που είχαν οι κονσόλες της. Όπως το AR και το Spotpass του 3DS ή το TVii και το Miiverse του Wii U. Γιατί, φυσικά, ο κόσμος αγοράζει κονσόλες για τέτοιες σαχλαμαρίτσες. Η λογική όμως της Nintendo έλεγε πως αυτά είναι που δίνουν αξία στην κονσόλα.
Ως εκ τούτου το 3DS χώλαινε στην αγορά, μέχρι που άρχισαν (τι έκπληξη!) να βγαίνουν παιχνίδια που ήθελε να παίξει ο κόσμος. Το Wii U όμως, δεν είχε τέτοια μοίρα. Το γεγονός πως είχαμε ξηρασίες παρόμοιες με αυτές του Ν64 δε βοήθησαν την κατάσταση. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως είναι κατανοητές, δεδομένου του οτι η Nintendo πρώτη φορά ασχολιόταν με HD grafics. Από την άλλη, οι υπεύθυνοι θα έπρεπε να κοιτούσαν πού και πού στο τι συμβαίνει έξω από τη φούσκα τους. Ποιά είναι η γενικότερη κατάσταση με τη βιομηχανία του gaming και να ήταν πιο προετοιμασμένοι.
Συμπέρασμα:
Οι διακηρύξεις της ανωτερότητας της βιβλιοθήκης των παιχνιδιών του Wii U δεν έχουν καμία σημασία, γιατί απλά προέρχονται από υποκειμενική σκοπιά. Μπορεί π.χ. εμένα να μου αρέσει το Hyrule Warriors, αλλά δεν συμμερίζονται πολλοί τις απόψεις μου. Αν η βιβλιοθήκη του Wii U ήταν τόσο καταπληκτική, γιατί η κονσόλα δεν πούλησε; Γιατί απλά, σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό, δεν ήταν τόσο καταπληκτική. Και πάλι, αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ποιοτικά παιχνίδια στο Wii U, ή ότι δεν υπάρχουν παιχνίδια που πούλησαν. Το ζήτημα είναι πως δεν πούλησαν κονσόλες. Δύο τα κρατούμενα.
Online; On-κλάιν μάλλον…
Πέρα από την αποτυχία του Miiverse (το οποίο κλείνει οριστικά μέσα στο μήνα), το Wii U είχε μακράν τις πιο ελεεινές Online λειτουργίες στην αγορά. Όταν έχεις στα χέρια σου ένα κινητό που προσφέρει μεγαλύτερες και πιο άνετες online υπηρεσίες από μια ολόκληρη κονσόλα, κάτι δεν πάει καλά. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για αυτό το ζήτημα.
Μπορεί η Nintendo να έκανε τα “πρώτα της βήματα” ή να ήταν “άπειρη”, ωστόσο το φταίξιμο είναι εξ’ ολοκλήρου δικό της. Ούτε τους παλιούς, καλούς καιρούς, δεν ήταν πολυπράγμων η Nintendo. Πάντα βασιζόταν σε συνεργασίες με εταιρείες που είχαν μεγαλύτερη εξειδίκευση από την ίδια σε συγκεκριμένους τομείς. Για το σύστημα ήχου του SNES, συνεργάστηκε με τη Sony. Για όλη την αρχιτεκτονική του συστήματος 3D acceleration του Ν64 συνεργάστηκε με τη Silicon Graphics. Ακόμη και για middleware υπήρχαν συνεργασίες. Οι παλιότεροι ίσως θυμάστε το MusyX της Factor5 που ήταν απαραίτητο στο Ν64 και βοήθησε τις ηχητικές επιδόσεις του GC.
Τι συνέβη;
Για κάποιο παράξενο λόγο όμως, η Νintendo επέλεξε να κάνει το δικό της στον τομέα του Online. Με λίγα λόγια, Miiverse ακόμα και στο 3DS. Κι ας ήταν το eShop ένα δύσχρηστο χάλι. Κι ας έλειπαν τα μισά και παραπάνω παιχνίδια από τη Virtual Console. Κι ας έβγαιναν τα Virtual Console games με το σταγονόμετρο, γιατί το σημαντικό ήταν να υπάρχει Miiverse integration. Η Nintendo επέλεξε να υπάρχει region-locking ακόμη και στο eShop του 3DS.
Η αλήθεια είναι πως η Nintendo δεν ήθελε να ασχοληθεί με το Online κομμάτι. Ξεκάθαρα πράγματα. Όταν θέλησε, μια χαρά ξεκίνησαν οι συνεργασίες με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του online – mobile, όπως η Niantic. Μια χαρά ξεκίνησαν οι διαδικασίες για το άνοιγμα της online μεταφοράς δεδομένων από κονσόλα σε κονσόλα για το Switch, κάτι που ζητούσαν οι χρήστες από την εποχή του Wii.
Το μόνο καλό που είχε όλο αυτό το χάλι, ήταν οτι όλες οι Online υπηρεσίες της Nintendo ήταν δωρεάν. Από την άλλη όμως, θα ήταν χαζός κάποιος να πληρώσει χρήματα για κάτι τέτοιο, όταν κυριολεκτικά όλες οι εναλλακτικές του ανταγωνισμού ήταν μακράν καλύτερες.
Το Gamepad
Η κακή ποιότητα κατασκευής, ο υπερβολικός όγκος, η μηδαμινή διάρκεια της μπαταρίας και η τραγικά μικρή απόσταση που έπρεπε να υπάρχει με την κονσόλα είναι πράγματα του αναφέρει και το βίντεο παραπάνω. Το μεγάλο λάθος όμως που κάνει ο δημιουργός του βίντεο είναι να θεωρεί το Gamepad ως το πρώτο βήμα για την ύπαρξη του Switch.
Το Gamepad υπήρχε για ένα λόγο και μόνο: Γιατί η Nintendo θέλει τα παιχνίδια της να είναι “διαφορετικά”, “ξεχωριστά”, να προκαλούν “έκπληξη” στον παίκτη. Δεν πιστεύω να ξέχασε κανείς το “asymmetrical gameplay” ως ένα μεγάλο selling point της κονσόλας. Ούτε φυσικά την πλύση εγκεφάλου που προσπάθησε να κάνει η Nintendo για να μας πείσει πως ήταν κάτι το επαναστατικό. Γιατί το ασυμμετρικό παιχνίδι δεν ήταν ούτε πρωτότυπο, ούτε κάτι που ήθελε κανένας.
Οι απαρχές
Κάντε ένα ταξίδι στην Ε3 του 2003, όπου ο “ιδιοφυής” Miyamoto αποκάλυψε το νέο killer app του GameCube: To Pac-Man VS. Φυσικά, όλοι ξύναμε το κεφάλι μας κι αναρωτιόμασταν αν ο άνθρωπος έχει καμιά λασκαρισμένη βίδα. O Miyamoto όμως ήταν σίγουρος πως, με το πρωτοποριακό ασυμμετρικό gameplay που προσέφερε η σύνδεση του GC με το GBA, το GC θα απογειωνόταν. Μαντέψτε τι συνέβη στην πραγματικότητα! Ούτε το Zelda Four Swords Adventures, ούτε και το Final Fantasy: Crystal Chronicles κατάφεραν να απογειώσουν το ανεπανάληπτο ασυμμετρικό gameplay. Θα έλεγε κανείς πως, αντιθέτως, τα παιχνίδια χαντακώθηκαν ακριβώς από την υπερβολική βάση που δόθηκε στη συνδεσιμότητα.
Το πάθημα που δεν έγινε μάθημα
Η Nintendo ήταν σίγουρη όμως πως ήταν καταπληκτική ιδέα, οπότε αποφάσισε να βασίσει ολόκληρη τη νέα της κονσόλα γύρω από αυτή την ιδέα. Αυτή τη φορά, το GameCube 2 θα πετύχαινε! Έτσι, είχαμε παιχνίδια όπως το Star Fox Zero και το Nintendo Land που εκμεταλλεύτηκαν τις δυνατότητες του Gamepad στο έπακρο και θεωρούνται κορυφαία παιχνίδια που παίζονται από εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι και σήμερα.
Και μην ξεγελιέστε, το Switch δε γεννήθηκε από το Gamepad. Το Switch γεννήθηκε από τη συνεχή άνοδο των φορητών στην Ιαπωνία, μαζί με τον αργό αλλά εμφανή θάνατο των οικιακών μηχανημάτων εκεί. Προσθέστε και την αδυναμία της Nintendo να καλύψει τα έξοδα για ανάπτυξη τίτλων σε 2 μηχανήματα ταυτόχρονα και ήταν εμφανές πως υπήρχε η ανάγκη για ριζικές αλλαγές. Αυτό είναι κάτι που είχαν αναφέρει πάρα πολλές φορές τα στελέχη της Nintendo. Συν τοις άλλοις, δεν είναι τυχαίο που η Nintendo αποφάσισε να συνεργαστεί με την nvidia για την ανάπτυξη του Switch. Μια nvidia που ήδη έχει στην αγορά το nvidia Shield portable εδώ και πολλά χρόνια. Το Shield έχει πολύ μεγαλύτερη σχέση με το Switch, παρά το Gamepad του Wii U.
3rd parties
Πολλοί λένε πως φταίνε οι 3rd party τίτλοι, μάλλον η έλλειψη τους, για την αποτυχία του Wii U. Αυτό ισχύει ως ένα σημείο, αλλά πρέπει να θυμόμαστε μερικά πράγματα. Τα δύο κρατούμενα από παραπάνω τα θυμάστε; Εδώ θα μας χρειαστούν.
Οι 3rd parties, όπως όλοι μας, κοιτάνε το συμφέρον τους. Στήριξαν το Wii U στις αρχές, γιατί ήταν μια αγορά που μόλις άνοιγε και έδινε ευκαιρίες ανάπτυξης. Όταν όμως είδαν πως η Nintendo:
- Δε μπορεί ούτε η ίδια να σπρώξει τις πωλήσεις της κονσόλας.
- Επέτρεψε να κολλήσει στο Wii U η ρετσινιά του loser.
…Πολύ απλά έφυγαν, γιατί κανένας δεν πέτυχε ποντάροντας στον loser. Για να υπάρχει 3rd party support επιβάλλεται το περιβάλλον της κονσόλας να είναι υγιές. Και όταν η ίδια η μάνα της δεν καταφέρνει να πείσει τον κόσμο να αγοράσει την κονσόλα, γιατί να σπαταλήσουν πόρους και χρόνο οι 3rd parties που ήδη βούλιαζαν από τότε;
Ο χρυσός κανόνας των 3rd parties.
Όταν μια κονσόλα πουλάει και είναι δυνητικά προσοδοφόρα, θα προσελκύσει τους 3rd parties. Συνέβη με το NES, συνέβη με το Mega Drive, συνέβη με το N64 κλπ. κλπ. Η Activision για παράδειγμα δε στήριξε το Wii U, γιατί δεν ήταν επικερδές να κάνει κάτι τέτοιο. Call of Duty υπήρχαν και στο GameCube, αλλά και στο Wii που θεωρητικά δε θα έπρεπε να μπορεί να τρέξει τα Black Ops και World at War. Στο Wii U υπήρχε η “ιπποδύναμη”, αλλά δεν υπήρχε κέρδος. Το ίδιο ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, όπως τη Ubisoft, την EA και όποια άλλη εταιρεία σκεφτείτε.
Και να είστε σίγουροι πως όταν, μετά τις γιορτές, το Switch συνεχίσει να πουλάει, θα αλλάξουν πολλοί 3rd parties τροπάρι για το πόσο “αδύναμο” είναι το Switch. Θα δούμε πόσοι ξαφνικά θα αρχίσουν να ανακοινώνουν παιχνίδια για τη νέα κονσόλα της Nintendo.
Τελικά:
Κανένας δεν είναι υπεράνω της αγοράς. Ειδικά στον κόσμο της κονσόλας. Μπορεί μερικοί να πιστεύετε ότι η μπίζνα της κονσόλας είναι εύκολη δουλειά. Στην πραγματικότητα όμως, ο κόσμος της κονσόλας είναι ένα νεκροταφείο. Για κάθε πετυχημένη κονσόλα υπάρχει άλλη μία που πήγε άκλαφτη. Jaguar, Lynx, Turbografx, Saturn, Dreamcast, Neo-Geo Pocket, Turbo Express, 3DO, CD-i… Η λίστα είναι μεγάλη.
Ούτε η Nintendo εξαιρείται. Το GameCube τερμάτισε τελευταίο και καταϊδρωμένο, αλλά ο πνευματικός του διάδοχος έπεσε στον Καιάδα. Ένα πολύ καλό βαρόμετρο για να δείτε αν μια κονσόλα της Nintendo πάει καλά, είναι να δείτε τις αντιδράσεις της βιομηχανίας. Αν η βιομηχανία συγχαίρει τη Nintendo, τότε η Nintendo πάει κατά διαόλου (βλ. GameCube, Wii U κ.τ.λ.). Αν, από την άλλη, η βιομηχανία επιστρατεύει όλους τους viral marketers για να πείσει τους πάντες πως η Nintendo είναι ό,τι χειρότερο για το gaming (το DS, το Wii, Switch), τότε όλα πάνε υπεροχα.
Κλείνοντας, μπορώ να πω πως συμφωνώ με κάτι στο παραπάνω βίντεο. Όντως, δεν πρέπει να ξεχαστεί το Wii U, αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους όμως. Το Wii U δεν πρέπει να ξεχαστεί σαν παράδειγμα προς αποφυγή. Για να θυμάται η Nintendo πως, όποτε βάζει τις φαντασιώσεις της πιο πάνω από την πραγματικότητα, τότε η πραγματικότητα θα είναι πάντα εκεί για να της ρίξει τα χαστούκια που χρειάζεται.
Αν καταφέρατε να διαβάσετε μέχρι εδώ, συγχαρητήρια! Ένα λουκούμι στα παιδιά!