Ο εκφυλισμός της υποκουλτούρας του gaming

Ορμώμενος από την πρόσφατη ανακοίνωση της Nintendo για την επ’ αόριστον καθυστέρηση της κυκλοφορίας του Advance Wars για το Switch, θέτω το ερώτημα: Τι συμβαίνει στον κόσμο του Gaming;

Γιατί η Nintendo να σαμποτάρει την κυκλοφορία ενός νέου παιχνιδιού;

Ή μάλλον ένα καλύτερο ερώτημα θα ήταν: «Γιατί όλες οι εταιρείες ψυχαγωγίας υπομονομεύουν τον εαυτό τους;»

Κάτι δεν πάει καλά γενικότερα με τις εταιρείες του gaming τα τελευταία χρόνια. Θεωρούν πως το κοινό είναι τόσο ηλίθιο που δε μπορεί να διακρίνει τι είναι εικονικό και τι πραγματικό. Κάποτε τέτοιου είδους επιχειρήματα έρχονταν από εξωτερικούς παράγοντες που δεν ήθελαν να χάσουν τον έλεγχο του μυαλού της νεολαίας, όμως σύσσωμη η κοινότητα του gaming υποστήριζε πως το κοινό μπορεί να καταλάβει τη διαφορά μεταξύ ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού και της πραγματικότητας. Τώρα πια όλες οι gaming εταιρείες, από τους AAA μέχρι και την τελευταία indie τρύπα του ζουρνά, υποστηρίζουν το αντίθετο!

Έχω μια κάποια ηλικία και θυμάμαι ακόμη τις εποχές που όλοι προσπαθούσαν να εξαφανίσουν πάσης φύσεων παιχνίδια (ηλεκτρονικά και επιτραπέζια) γιατί ήταν «σατανικά» ή γιατί «κάνουν τα παιδιά βίαια». Ποιος να το περίμενε πως μερικά χρόνια αργότερα οι εταιρείες θα εξαφάνιζαν μόνες τους τα παιχνίδια τους;

Μα, Master, και το αρχικό Advance Wars καθυστέρησε μετά τα γεγονότα της 11^ης Σεπτεμβρίου. Έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο.

Και έκτοτε η Nintendo, αλλά και το marketing κομμάτι της, γίνεται ολοένα και πιο παιδαριώδες.

Κανένας σοβαρός άνθρωπος δεν ενδιαφέρεται για την «εικόνα» που θα έβγαζε προς τα έξω η κυκλοφορία του παιχνιδιού. Δεν είναι δουλειά καμίας εταιρείας να αποφασίζει την προοπτική της αγοράς.

Πρέπει πάντα ο πελάτης να έχει τον τελικό λόγο, κι όχι μια εταιρεία να αποφασίζει για λογαριασμό του πελάτη. Το κοινό θα αποφάσιζε αν θα αγόραζε το παιχνίδι ή όχι. Και πιστεύω ακράδαντα πως το παιχνίδι θα πουλούσε μια χαρά, γιατί δεν είναι παρά μια διέξοδος για escapism. Δυστυχώς όμως ζούμε σε μια εποχή που οποιαδήποτε διαφυγή από τους προβληματισμούς και τις φοβίες της καθημερινότητας πολεμάται με κάθε τρόπο, σε κάθε συνάφεια.

Τι συμβαίνει λοιπόν στον κόσμο του gaming;

(Σ.σ: Επειδή η αμέσως παρακάτω παράγραφος παρεξηγήθηκε, έχουν γίνει ορισμένες διευκρινίσεις)

Έχει επικρατήσει κάποιου είδους θηλυπρέπεια (όχι απαραίτητα κακό, αλλά όταν ταυτόχρονα επιχειρείται η φίμωση οποιουδήποτε αντιλόγου υπάρχει πρόβλημα) και μια ηθική «α-σθένεια» (έλλειψη σθένους δηλαδή, για να κάνουμε κι ένα λογοπαίγνιο) στον ψυχισμό των ανθρώπων τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Για να επιστρέψουμε στην πηγή του προβληματισμού, το επίσημο σκεπτικό της Nintendo είναι ότι η κυκλοφορία του Advance Wars αυτή την περίοδο θα ήταν «προσβλητική» και «κακόγουστη». Αυτό το σκεπτικό όμως είναι βαθιά λανθασμένο.

Και ποιος θα το θεωρήσει κακόγουστο; Η αγορά θα μπορούσε να αποφασίσει μόνη της, αν της δινόταν αυτή η ευκαιρία.

Μα, Master, η Nintendo σίγουρα έχει στοιχεία στα χέρια της που υποδεικνύουν πως έχει δίκιο…

Αλήθεια; Μα, υποτίθεται ότι η εταιρείες νοιάζονται μόνο για το κέρδος. Οι επενδυτές θα έπρεπε να έχουν ξεσηκωθεί με μια τέτοια απόφαση. Η αργοπορία δεν θα αποφέρει κανένα κέρδος. Αν μη τι άλλο, με τον καλπάζοντα πληθωρισμό, τα όποια έσοδα που θα αποφέρει μια μεταγενέστερη κυκλοφορία του παιχνιδιού θα έχουν πολύ μικρότερη αντικειμενική αξία.

Κι ύστερα δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα στοιχεία και οι έρευνες έλεγαν πως μετά την καταστροφή των videogames το 1983, το NES δεν είχε ελπίδες στην αγορά… Μέχρι που κυκλοφόρησε και το NES έγινε η αγορά των videogames  Οι ειδικοί και τα στοιχεία έλεγαν πως μετά την έλευση των 3D γραφικών, τα 2D παιχνίδια δεν είχαν θέση στην αγορά…

Τα στοιχεία έδειχναν πως κανείς δε θέλει να παίζει «απηρχαιωμένα» παιχνίδια τώρα που η τεχνολογία έχει προχωρήσει…

…και οι πωλήσεις τους ήταν τόσο απίστευτες που δεν προλάβαινε να τα κατασκευάσει. Τέλος, τα στοιχεία λένε πως ένα AAA game πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις… Κι ύστερα κυκλοφορεί το Elden Ring που ταπεινώνει όλες αυτές τις μεροληπτικές ιδεοληψίες.

Μα, Master, απλά θέλουν να αποφύγουν την κακή δημοσιότητα.

Δε νομίζω. Κάποτε η Nintendo τα έβαζε με πολιτικούς και προπαγανδιστές που ήθελαν να την καταστρέψουν γιατί ήταν μια «κακή γιαπωνέζικη εταιρεία» που θέλει να «διαφθείρει τα παιδιά με τα σατανικά Pokemon».

Μπρος στα κέρδη, η κακή δημοσιότητα ήταν συχνά αναγκαίο κακό και όχι μόνο για τη Nintendo. Παρόλη τη «ρετσινιά» που είχε φερ’ ειπείν το World of Warcraft στους καθημερινούς ανθρώπους, η Blizzard ποτέ δε ζήτησε συγγνώμη για το παιχνίδι-φαινόμενο που δημιούργησε. Αντίθετα, προωθούσε διαρκώς τα θετικά που καλλιεργούσε το «λιώσιμο» και το συνεργατικό raiding στο κοινό του.

Οπότε, προσανατολιζόμαστε αλλού.

Προσωπικά θεωρώ πως πλέον η Nintendo, και γενικότερα η βιομηχανία, δε διοικείται από συναισθηματικά ώριμους ανθρώπους. Πιο πιθανό είναι να έχουν κυριαρχήσει άνθρωποι που καθοδηγούνται από αφηγηματικές ψυχώσεις…

Αν καθυστερούμε, ή ακυρώνουμε εντελώς, παιχνίδια με πολεμική θεματολογία ή που έχουν μέσα Ρώσους, ή Κινέζους ή οτιδήποτε άλλο, που μπαίνει μια τελεία; Το γελοίο είναι ότι δεν γίνεται κατ’ απαίτηση κάποιου σωματείου καταναλωτών ή κάποιας κυβέρνησης. Το κάνουν οι εταιρείες από μόνες τους!

Όλες αυτές είναι συμπεριφορές αυτοϋπονόμευσης και είναι κάτι που μπορείτε να παρατηρήσετε σε εταιρείες αλλά και ανθρώπους.

Μπορείτε να φανταστείτε μια εταιρεία κατασκευής μινιατούρων να αποσύρει από την αγορά «στρατιωτάκια» ή «άρματα μάχης» ή «βομβαρδιστικά» επειδή κάπου γίνεται πόλεμος;

Φυσικά και όχι, κάτι τέτοιο θα ήταν εντελώς ηλίθιο.

Κι όμως, αυτή η συμπεριφορά είναι απολύτως λογική και φυσιολογική για τη Nintendo και τη βιομηχανία της ψυχαγωγίας.

Κάπου εδώ θα φέρω στο προσκήνιο ένα ιστορικό παράδειγμα του πώς ήταν κάποτε η Nintendo:

Το φαινόμενο Tetris

Στις μέρες μας όλες οι εταιρείες σπεύδουν να συμμορφωθούν με τους πολιτικούς και να κυρήξουν «οικονομικό πόλεμο ενάντια στη Ρωσία». Ας ρίξουμε μια ματιά σε μια συναρπαστική πτυχή της ιστορίας:

Το Tetris, ένα βιντεοπαιχνίδι που δημιουργήθηκε στη Ρωσία, κυκλοφόρησε στη Δύση από διάφορες εταιρείες… στην αρχή. Μια από αυτές τις κυκλοφορίες χρησιμοποιούσε πολεμική θεματολογία, κάτι που ο δημιουργός του Tetris μίσησε.

Γι’ αυτό και όλες οι μεταγενέστερες εκδόσεις του Tetris είχαν ειρηνική θεματολογία και απεικόνιζαν τον πολιτισμό της Ρωσίας.

Να θυμάστε πως εκείνη την περίοδο ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν μια πραγματικότητα. Το Σιδηρούν Παραπέτασμα και το Τείχος του Βερολίνου υπήρχαν ακόμα.

Αναρωτιέμαι, υπάρχει κάποιος που να πιστεύει πως το Tetris δε θα έπρεπε να είχε κυκλοφορήσει;

Ή πως το Tetris δε θα έπρεπε να προωθεί τη μουσική και την αισθητική της Ρωσίας, αφού εκείνο τον καιρό η Δύση ήταν σε πόλεμο με τη Ρωσία;

Σκεφτείτε λοιπόν: Η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση της κουλτούρας των λαών μέσα από το Tetris προκάλεσε μεγαλύτερες αντιπαλότητες ή μήπως γέννησε γαλήνη ανάμεσα στα έθνη; Αύξησε ή μείωσε την ένταση της κλιμάκωσης του πολέμου στο μυαλό των ανθρώπων;

Οι ιστορικοί συμφωνούν ότι τα τζην και η rock and roll ήταν καθοριστικής σημασίας για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Rock and Roll ήταν έκφραση ατομικής δημιουργικότητας, ο κιθαρίστας έκανε τα δικά του solo. Αυτό είναι θεμελιωδώς ενάντια στις αρχές του Κομμουνισμού και του κολλεκτιβισμού.

Οι δυτικοί λοιπόν πολεμούσαν ενάντια στην κυβέρνηση της Ρωσίας, αλλά όχι ενάντια στο λαό της Ρωσίας.

Σήμερα; Τι κάνουμε, τώρα που υποτίθεται ότι είμαστε τόσο προοδευτικοί και ανοιχτόμυαλοι λαοί;

«Κυρώσεις, Master. Πρέπει να υπάρξουν κυρώσεις».

Μα οι κυρώσεις τέτοιου είδους ποτέ δε λειτούργησαν. Ο οικονομικός πόλεμος πάντα κλιμακώνεται σε πραγματικό πόλεμο. Αν τα αγαθά και ο πολιτισμός δε μπορούν να περάσουν τα σύνορα, τότε θα περάσουν οι στρατοί.

Οι αρχικοί δημιουργοί των video games το γνώριζαν αυτό. Δεν επέτρεψαν τη γνώση αυτή να γίνει όπλο. Έκαναν παιχνίδια με θεματολογία ειρηνική.

Σαχλαμάρες, Master. Κανένας δε σκεφτόταν έτσι.

Κι όμως. Οι πρωτότυποι game developers ήταν κυριολεκτικά ιδιοφυίες. Μπορούσαν να γίνουν επιτυχημένοι επιστήμονες σε οποιοδήποτε πεδίο – πολλοί μάλιστα ήταν. Και οι δημιουργοί της Atari ήθελαν να κάνουν παιχνίδια, όχι πόλεμο γιατί απεχθάνονταν την κατάσταση με τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Τα βιντεοπαιχνίδια ήταν πάντα αντιπολεμικό μέσο.

Ας πάρουμε λοιπόν για παράδειγμα το κλασικό Missile Command.

Σκοπός του ήταν να δείξει πως κανένα αντιπυραυλικό σύστημα δε μπορεί να σταματήσει μια βροχή πυραύλων. Όλοι οι παίκτες τελικά χάνουν στο Missile Command. Όλοι. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρα αντιπολεμικό.

Και δε μπορείς να είσαι αντιπολεμικός εμποδίζοντας τη μετάδοση της κουλτούρας (εν προκειμένω, των videogames). Έτσι κλιμακώνεται η ένταση.

Υπάρχει λόγος που η Κίνα απαγόρεψε κάθε είδους ξένα videogames, ταινίες και μουσική. Είναι μια τυραννική, ιδεολογική κυβέρνηση και θεωρεί επικίνδυνη και απειλητική οποιαδήποτε ξένη επιρροή που μπορεί να την υπομονομεύσει.

Αν η Δύση θέλει ειρήνη, θα πρέπει να πουλήσει στους Ρώσους, να παίξει παιχνίδια με τους Ρώσους. Οι κυβερνήσεις μπορεί να θέλουν πόλεμο, αλλά οι άνθρωποι απλά θέλουν την ησυχία τους.

Πιστεύει κανείς πως το Tetris δε θα έπρεπε να είχε κυκλοφορήσει;

Κανείς δεν το λέει αυτό, Master.

Κι όμως, αυτό λένε! Οι πράξεις το αποδεικνύουν. ΕΙΧΑΜΕ πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του ’80. Αν οι άνθρωποι του σήμερα ζούσαν τότε, δε θα υπήρχε Tetris. Θα είχε απαγορευτεί σα να μην υπήρξε ποτέ, γιατί προήλθε από τη Ρωσία!

Θα είχε η Nintendo του σήμερα το σθένος να διεισδύσει στην εχθρική Ρωσία για να πάρει τα αποκλειστικά δικαιώματα του Tetris; Φυσικά και όχι. Η Nintendo πλέον είναι τόσο γεμάτη με ψυχώσεις και αυτοκαταστροφικές νοοτροπίες που καθυστερεί την κυκλοφορία ενός παιχνιδιού για να διαφημίσει ανύπαρκτες ευαισθησίες!

Στο χώρο των μπίζνες χρειάζεται ψυχικό σθένος. Η Nintendo το είχε τη δεκαετία του ’80. Σήμερα δεν το έχει (και δεν το χρειάζεται) γιατί η αγορά των video games έχει διογκωθεί, ειδικά μετά την «πανδημία».

Με τη Nintendo του σήμερα δε θα υπήρχε ποτέ το Tetris κι αυτή είναι μια σκέψη που με θλίβει ιδιαίτερα.